niedziela, 29 maja 2016





Czy ktoś może sobie wyobrazić polskie mieszkania w PRL-u bez meblościanek? Raczej nie, nawet najmłodsze pokolenia mogą spotkać je jeszcze u swoich babć lub zobaczyć je na rodzinnych fotografiach. Twórcami tych kultowych mebli nie była wyłącznie kobieta, jednak wspólnie z mężem zaprojektowali i wykonali meblościanki tz. Meble Kowalskich. Dziś większość z nas albo już o „Kowalskich” zapomniała, albo też sądzi, że w popularnej nazwie chodziło tylko o chwyt propagandowy.Tymczasem Meble Kowalskich to rzeczywiście dzieło Kowalskich. Konkretnie – małżeństwa: Bogusławy Michałowskiej-Kowalskiej i Czesława Kowalskiego, poznańskich architektów wnętrz. Wiosną roku 1961 Zjednoczenie Przemysłu Meblarskiego w Poznaniu i poznański oddział Związku Polskich Artystów Plastyków rozpisały konkurs na projekt całkowitego wyposażenia mikroskopijnego mieszkania dla łódzkich tkaczy. w marcu 1962 ogłoszono wyniki: pierwsze miejsce zajął projekt młodych, poznańskich twórców Bogusławy i Czesława Kowalskich. Ich meble trafiły do sklepów półtora roku później. Odtąd Meble Kowalskich produkowano przez dwa dziesięciolecia, a w innych wersjach prawie dwie kolejne dekady, bo Kowalscy projektowali inne jeszcze segmenty i nie tylko - także meble stylowe tudzież aranżacje wnętrz, scenografie etc.







Co dwie głowy to nie jedna, czyli Szymon i Helena Syrkusowie. Spośród wielu projektów i publikacji wspólnie opracowanych przez Syrkusów wyróżnia się studium "Masowa produkcja mieszkań", opublikowane w 1931 w czasopiśmie „Dom Osiedle Mieszkanie”, będące deklaracją stworzenia systemu przemysłowego wytwarzania miejsc. Zajmowali się publikacjami, ale sami też tworzyli. Odnajdywali oni również piękno w strukturach i powtarzalnych rytmach.
Ich realizacją były powstałe dla Towarzystwa Osiedli Robotniczych w latach 1934-1936 osiedla 116 domków segmentowych w Łodzi Marysinie i 17 domków w Grudziądzu. Składały się one z powtarzalnych segmentów z sypialniami na antresoli, o elewacjach z prefabrykatów i drewna, co dawało ciekawy efekt wizualny przy niewielkim koszcie. Eksperymenty w dziedzinie nowego budownictwa mogli jednak architekci prowadzić głównie poprzez prywatne zlecenia na niewielkie domy. Realizowali domy z konstrukcji żelaznobetonowej i wdrażali różne nowe technologie.



Julia Kotarbińskabyła artystką, rzemieślniczką i pedagogiem w wrocławskiej Akademi Sztuk pięknych. Jednak jej to nie wystarczyło studiowała na dwóch różnych akademiach i otrzymała dyplom architekta wnętrz. Należała do Spóldzielni «Ład» i «Grupy Ceramików». Po wojnie współpracowała z przemysłem i organizowała pracownie ceramiczne w nowopowstałych uczelniach w Łodzi i Warszawie. Również pracowała jako doradca srtystyczny w Istytucie Wzornictwa i fabryce ceramiki. Jak to przystało na czas buntu i awangardy jej wzory i formy przybierały charakter geometryczny, późniejsze prace przybierały kulistye kształty, były drobniejsze, smuklejsze i minimalistyczne.
Opracowała własną recepturę na wiele nowych szkliw, zwłaszcza matowych o szerokiej gamie barwnej, również - szkliwo egipskie o zabarwieniu intensywnie niebieskim. Chętnie stosowała krakelurę jako dodatkowy element dekoracyjny.


Krystyna Cybińska studiowała we wrocławskiej Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych. Jej pasją była ceramika, tworzenie nowych form i struktur. Miała znaczący wpływ poprzez swoją pracę twórczą oraz pedagogiczną na rozwój i charakter ceramiki artystycznej w Polsce. Wykształciła liczne grono adeptów ceramiki. Wśród jej absolwentów i wychowanków są obecni wykładowcy Katedry Ceramiki wrocławskiej Akademii.





Helena Bukowska poza nauką pracowała, była współzałożycielką Spółdzielni Artystów ŁSD, która powstała w 1926 w Warszawie. W 1933 objęła stanowisko kierownika Zakładu Tkactwa ASP w Warszawie, pracowała tam prowadząc pracownię kilimów. Obroniła dyplom z architektury wnętrz. Wykonywała ona wzory na tkaninie, ale również zajmowała się tworzeniem dywanów. Przeważającym motywem były wzory geometryczne.wzorom do przemysłowej produkcji dywanów. 
Helena Bukowska-Szlekys była projektantką tkanin tworzonych techniką nicielnicową i żakardową, a także kilinową. Wypracowała własny styl, który był połączeniem tkaniny zabytkowej i elementów ludowych. Cechą charakterystyczną była ornamentyka figuralna i wielobarwność.



Zofia Stryjeńska chcąc studiować na akademii sztuk pięknych podała się za mężczyznę ponieważ w roku 1911mogli tam studiować tylko mężczyźni. Studiowała również w prywatnej Szkole Sztuk Pięknych dla Kobiet Marii Niedzielskiej w Krakowie na wydziale malarstwa. W 1918 wstąpiła do Warsztatów Krakowskich jako projektantka zabawek i autorka tek graficznych. Uprawiała malarstwo dekoracyjne znakomicie zintegrowane z architekturą. W projektowaniu produktu zajęła się zabawkami inspirowanymi sztuką zakopiańską.








Katarzyna Kobro znana ze swoich modernistycznych rzeźb, ale nie tylko, była malarką, wpół pracowała ze swoim mężem Władysławem Strzemińskim, który zajmował się typografią oraz tworzyła obiekty architektoniczne. W pracach autorka używała wyrazistych form abstrakcyjnych - geometrycznych, które stały się podstawą jej najwybitniejszych dzieł. Jednak jej prace początkowo spotykały się z niezrozumieniem poza środowiskiem artystycznym, w którym się obracała (wspólne poszukiwania "uniwersalnej wizji komponowania przestrzeni", z ducha architektonicznej, łączyły ją między innymi z gronem architektów.



Zaangażowana i ambitna Halina Karpińska-Kintopf. Studiowała w warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych. W 1929 roku uzyskała dyplom ze specjalności "architektura wnętrza". Była bardzo aktywna: brała udział niemal we wszystkich wystawach i konkursach, w 1935 roku została wybrana do rady nadzorczej. Wraz z swoją przyjaciółka młode artystki dostały trzecią nagrodę za wyposażenie gabinetu ministra oraz gabinetu dyrektora departamentu. Są to meble dość tradycyjne; wyróżnia się stół na wygiętych podporach z kompletu dla dyrektora. W pełni dojrzałym dziełem był następny projekt, przeznaczony na Powszechną Wystawę Krajową w Poznaniu (1929). Organizatorzy wystawy ogłosili konkurs na urządzenie mieszkania dla średnio zamożnej rodziny i wszystkie nagrody zdobyli w nim projektanci z Ładu.



Wanda Telakowska po II wojnie światowej kiedy jej dorobek graficzny uległ zniszczeniu zajęła się projektowaniem produktu. Chciała, aby przedmioty codziennego użytku były równie piękne, jak funkcjonalne, uważała, że powinny być produkowane według projektów odpowiednio wykształconych artystów. Projektantka starała się przygotować artystów do współdziałania w pracy w przemyśle poprzez tworzenie wzorów. Przemysł jednak nie był zainteresowany wprowadzaniem nowych projektów. W gospodarce socjalistycznej popyt zawsze przewyższał podaż, nie było więc potrzeby urozmaicania produkcji. Jesienią 1950 roku powstał Instytut Wzornictwa Przemysłowego, który kontynuować miał prace projektowe oraz prowadzić działalność naukową. Do1968 roku Wanda Telakowska pełniła w Instytucie funkcję dyrektora do spraw artystycznych.

Co słychać w Polsce?
Wiemy już co działo się z kobietami w wielu krajach, które wdrożyły różne przedmioty i udogodnienia w nasze życie. Jednak co się działo w naszym kraju, czy tu też kobiet swoim zaangażowaniem i siłą tworzyły rzeczy warte uwagi. Może w śród nas do dzisiaj są przedmioty, które bez tych projektantek nie pojawiłyby się w naszej przestrzeni.

niedziela, 17 stycznia 2016



Z czasem sam projekt nie wystarczył, należało go zaprezentować i sprzedać w odpowiedni sposób, sam wygląd, czy użyteczność nie świadczyły o sukcesie produktu.  W roku 1946 została założona firma Tupperware, która wprowadziła na rynek plastikowe pojemniki . Dwa lata później do Earla Tuppera dołączyła Brownie Wise. Na początku wraz swoim zawodowym partnerem zajęła się marketingiem bezpośrednim, jednak zaobserwowała, że w ten sposób ich produkty, nie wzbudzają zaufania kobiet, a a handel detaliczny nie przynosił im oczekiwanych sukcesów. Stwierdziła, że korzystniej będzie pozwolić kobietą sprzedawać opakowania w ich własnych domach. Tak postała idea „Trupperware party”. Kobiety podczas spotkań organizowanych w przestrzeni domowej chętniej kupowały produkty, łącząc zakup z tworzeniem więzi społecznych.  Wise organizowała takie spotkania, dzięki czemu stała się sławna, występowała w reklamach i była pierwszą kobietą, która pojawiła się na okładce „Business Week”. Pomimo tego, że niebyłą kobietą, która stworzyła wzorniczy projekt to przyczyniła się do prezentacji i popularności produktów Tuppera.




Źródła:
Penny Sparke, Design historia wzornictwa, Wydawnictwo Arkady, Warszawa 2012
http://quotesgram.com/brownie-wise-quotes/
http://www.kpbs.org/news/2012/feb/13/american-experience-tupperware/
https://en.wikipedia.org/wiki/Brownie_Wise




Laura Ashley to obecnie znana firma dekoratorska oferująca oryginalne tkaniny i dodatki wnętrzarskie. Ale kim byłą Laura Ashley, co sprawiło, że to jej nazwisko widnieje jak nazwa marki? Była walijską projektantką tkani. Styl Laury Ashley charakteryzuje romantyczny, angielski wzór i naturalne tkaniny. Zaczęła od projektowania obrusów, chust, serwet, które później zostały wydrukowane. Chusty szybko stały się jej sukcesem, dlatego zdecydowano się na założenie firmy. Pierwotnie została zarejestrowana jako Ashley Mountney, ale zmieniono na Laura Ashley, gdyż uważano, że kobiece imię, było bardziej odpowiednie dla tego rodzaju produktów. Ashley stworzyłą światowej sławy sieć salonów sprzedaży tkanin dekoracyjnych, tapet, ale równie projektami wyposażenia domowego. Wzory, kolory i faktury tkanin oraz tapet, które zaprojektowała, dają pewną elastyczność w tworzeniu indywidualnego stylu dla każdego wnętrza. Dzięki odrobinie wyobraźni i kreatywności jej dodatki mogą pozwolić na stworzenie niepowtarzalnego, uniwersalnego wnętrza.

Źródła:
http://www.walesonline.co.uk/business/business-news/story-behind-one-wales-greatest-8532931
https://en.wikipedia.org/wiki/Laura_Ashley
http://decolatorium.blogspot.com/2012/12/laura-ashley-kobieta-inspirujaca.html



Najważniejsza i najbardziej znana para projektantów Charles i Ray Eamesowie. Ich wspólne projekty odniosły sławę i znalazły zastosowanie do dziś, a kim była Ray, znana również jako Ray Kaiser. Zanim została żoną Charlesa była studentką malarstwa w Nowym Jorku i współuczestniczką pierwszej fali abstrakcjonizmu amerykańskiego. W Cranbrook Academy of Art zgłębiała tajniki tkactwa, ceramiki i metalurgii. Para poznała się na uczelni, gdzie Ray  jako studentka poznała swojego przyszłego męża. Rok później wzięli ślub i w tym samym czasie skonstruował chałupniczą metodą maszynę do formowania sklejki. Projektanci zdobyli pierwszą nagrodę za krzesło i kilka innych mebli w Museum of Modern Art. Wykorzystanie przez Eamesów we wzornictwie formowanej sklejki było jednym z najbardziej znaczących innowacyjnych rozwiązań ostatnich sześćdziesięciu lat. Ich siedziska odnosiły sukces i projektując nie tylko uwzględniali materiał, ale także pamiętali o człowieku, który będzie z nich korzystał. Tak więc Ray zasłynęła jako współ projektantka projektów swojego męża, nie jest znana ilość projektów które wykonywała, ponieważ para ściśle określała je jako wynik i owoc wspólnej pracy.

Źródła:
Penny Sparke, Design historia wzornictwa, Wydawnictwo Arkady, Warszawa 2012
http://www.jaimsrl.com.ar/charlesyrayeames.html
http://thedesignfiles.net/2011/06/creative-women-with-tess-mccabe-ray-eames/
https://www.atakdesign.pl/Charles-i-Ray-Eames
http://www.domoplus.pl/domosfera/artykuly/163/charles-i-ray-eames-architekt-i-malarka
http://www.domosfera.pl/wnetrza/1,101999,6200246,Klasycy_designu__Charles_i_Ray_Eames.html



Czy mówiąc o kobietach odnoszących sukcesy, mających niesamowite wyczucie estetyki  i gust oraz siłę wdrażania swoich projektów w życie można nie wspomnieć o Coco Chanel? Zdecydowanie nie. Mimo tego, że była jedną z najsłynniejszych francuskich projektantek  ubioru i dodatków, również wymyśliła swój zapach, który do dziś spotkamy na sklepowych półkach. Przyczyniła się do powstania nowoczesnego wizerunku kobiet XX wieku i tworzyła dla nich proste, eleganckie stroje i dodatki, często inspirowane odzieżą męską. Jak sama twierdziła, dała kobietą poczucie wolności.  Tworząc zapach do swojej kolekcji Coco Chanel wiedziała, co chce osiągnąć-nigdy wcześniej nie było zapachów „szytych” na miarę, tak jak w wypadku Chanel No. 5. Jak powstał zapach?  Fracuz Ernest Beaux, na zlecenie projektantki stworzył zapachy ponumerowane 1- 6, z których wybrała nr 5. Od tej pory perfumy Chanel nr 5 cały czas utrzymują się na rynku. Tak jak i jej stroje, tak i opakowanie perfum miało być proste i pozbawione ozdób oraz zdobień, które do tej pory charakteryzowały flakony perfum. Jednak z czasem butelka przeszła modyfikacje, pierwsza  z nich nastąpiła 10 lat po zaakceptowaniu zapachu. Tak więc oprócz projektantki mody Coco Chanel stała się ikoną stylu kobiet, jak i dawała kobietą poczucie wartości oraz atrakcyjności.


Źródłą:
Penny Sparke, Design historia wzornictwa, Wydawnictwo Arkady, Warszawa 2012
https://pl.wikipedia.org/wiki/Coco_Chanel
http://www.zeberka.pl/art/historia-perfum-chanel-no-5-26135



Uczelnia Bauhaus słynie z wielu znanych projektantów, którzy wnieśli przełomowe projekty w doczesny design. Ale czy nie warto zwróci uwagę, że w śród uczących się tam mężczyzn studiowała kobieta. Marianne Brandt została przyjęta do pracowni metalu i wykorzystała swoją szansę tworząc przedmioty wdrożone do produkcji. Już w Bauhausie zajmowała się oświetleniem w pracowni metalu. Tuż po ukończeniu nauki i otrzymaniu dyplomu Brandt pracowała z Bredendieck i innymi opracowując i projektującwzory opraw oświetleniowych do masowej produkcji. Współpracowała z wieloma projektantami tworząc niezapomniane projekty, które dzięki firmie Alessi na nowo zagościły w domach użytkowników w latach 80 i 90 XX wieku. Jaką silną musiała być osobą i jak wiele wartości maiła dla niej sztuka tworzenia i, że zdecydowała się podjąć naukę w Bauhausie jako jedyna kobieta.

Źródła:
http://hubpages.com/living/Marianne-Brandt
https://en.wikipedia.org/wiki/Marianne_Brandt
http://bauhaus-online.de/en/atlas/personen/marianne-brandt
http://www.domoplus.pl/domosfera/slownik/127/marianne-brandt


  




Kuchnia to miejsce, gdzie kobiety możemy spotkać najczęściej przyglądając się ich domowemu życiu. Od lat tak jest, więc dlaczego niemiałoby być one wygodnym, a zarazem atrakcyjnym miejscem. Architektka Margarete Schütte-Lihotzky, nazywana "matką nowoczesnej kuchni", do 30 roku życia kuchnię omijała z daleka. A kiedy już do niej weszła, to nie po to, żeby piec czy gotować. Ze stoperem i miarką w dłoni chodziła za gospodyniami domowymi i odmierzała czas wykonywania poszczególnych czynności i odległości między zlewem, piecem, stołem. Wszystko po to, żeby zaprojektować kuchnię, która ulży kobiecie w jej codziennych obowiązkach domowych. Zaprojektowała tak zwaną „kuchnię frankfurcką” jeden z najbardziej popularnych przykładów racjonalnego rozmieszczenia tego pomieszczenia. Margarete Schütte-Lihotzky także poddała plan kuchni logice codziennych czynności użytkownika, wykorzystała współczesne wiadomości z dziedziny higieny i efektywności pracy - i zgodnie z 'polityką kuchenną' zaprojektowała standardową, praktyczną zabudowę przeznaczoną do taniej, masowej produkcji. Inspiracji dostarczyły jej kuchnie funkcjonalne poza domem-na statkach i w pociągach, zwłaszcza wagon restauracyjny. Kładła nacisk na oszczędność kroków oraz wyposażenie kuchni w pojemne schowki. Stworzyła dla przeciętnej pani domu jej własne laboratorium.

Źródła:
Penny Sparke, Design historia wzornictwa, Wydawnictwo Arkady, Warszawa 2012
https://en.wikipedia.org/wiki/Margarete_Sch%C3%BCtte-Lihotzky
http://zwierciadlo.pl/lifestyle/design-lifestyle/do-czego-potrzebujesz-kuchni
http://www.wysokieobcasy.pl/wysokie-obcasy/1,80530,9238916,Polityka_kuchenna.html



Dążenie do projektowania kuchni według racjonalnych założeń, preferowanych przez zwolenników „naukowego zarządzania”, było jednym z podstawowych ruchu modernistycznego w latach dwudziestych i trzydziestych XX wieku.  Współpraca Erny Meyer i holenderskiego architekta Oudem zaowocowała kuchnią wystawienniczą, prezentowana w mieszkaniu osiedlowym w Stuttgarcie. Dzięki stworzonej przez nich kuchni, która wyposażona była w dobrze już znane nam rozwiązania takie jak otwarte półki, wysoki taboret i blat roboczy zainspirowały Architekta Ernst May do zorganizowania programu badawczego dotyczącego standardowych kuchni. Dzięki nim można było zastosować zmiany, które poprawiły i uprzyjemniły pracę kobiet w kuchni. Zmianie uległo wiele elementów, oprócz ergonomicznych zastosowań, wprowadzili oni wizualnie atrakcyjną formę i zrównoważone kolorystycznie pomieszczenie. To właśnie dzięki tej współpracy dokonał się przełom w tworzeniu przestrzeni gospodarczej domowego zakątka.

Źródła:
Penny Sparke, Design historia wzornictwa, Wydawnictwo Arkady, Warszawa 2012
https://en.wikipedia.org/wiki/Frankfurt_kitchen
http://wiedler.ch/felix/books/story/535
http://agro.biodiver.se/2012/01/erna-bennett-papers/



Jasne kolory, bezpretensjonalne meble z wikliny, podręczne stoliki, wygodne fotele i mnóstwo światła, francuskie antyki i szczypta Orientu - kluczowe elementy stylu Elsie de Wolfe wciąż wydają się świeże i stanowią ściągę dla niejednego architekta wnętrz. Zanim jednak stała się dekoratorką, Elsie wiodła typowy żywot młodej, zamożnej Amerykanki. Jej traumatycznym przeżyciem z dzieciństwa, które miało związek z jej późniejszą karierą byłą zmiana tapet w pokoju dziennym przez rodziców. Elsie rozpaczała na widok ścian wyłożonych tapetą we wzór szarych palmowych liści na tle czerwieni, zieleni i brudnej żółci projektu czołowego angielskiego artysty Williama Morrisa. Jednak zanim rozpoczęła swoją karierę, zmuszona do podjęcia pracy jako aktorka w amatorskich przedstawieniach. W teatrze Elsie przyswoiła sobie zasady budowania dekoracji i scenograficzne triki, które wykorzysta w późniejszej pracy projektantki wnętrz. Chociaż już w XIX wieku panowała opinia, że kobiety mają wrodzony talent do dekorowania wnętrz, to na początku XX wieku nadal była to męska profesja. Zamiast naśladować ciężką atmosferę wnętrz klubów dla dżentelmenów, de Wolfe wprowadziła kobiecy styl z obfitością tkanin układanych w staranne fałdy, podłogami wyłożonymi ceramicznymi kaflami, parawanowymi ażurowymi ściankami dzielącymi pokoje na przytulne zakątki. Podróżujące po Stanach milionerki obowiązkowo zatrzymywały się w Colony Club, a potem zachwycone zamawiały nowe projekty wnętrz swoich rezydencji u Elsie de Wolfe. opublikowała swoją najbardziej wpływową książkę 'The House in Good Taste' ('Dom w dobrym guście'), w której prezentowała indywidualny styl, dawała wskazówki, jak urządzać wytworne nowoczesne wnętrza, stosując delikatne kolory i proste formy, co było wyrazem eklektycznej inspiracji wieloma historycznymi źródłami, ale bez uciekania się do dokładnej imitacji konkretnej epoki, chociaż najbardziej widoczna była jej fascynacja XVIII-wieczną Francją. Była kobietą zdolną i kreatywną, a przy tym szaloną, która wiedziała czego chce od życia.

Źródła:
Penny Sparke, Design historia wzornictwa, Wydawnictwo Arkady, Warszawa 2012
http://www.architecturaldigest.com/story/dewolfe-article-012000
http://www.wysokieobcasy.pl/wysokie-obcasy/1,96856,7328507,Plisowana_dama.html

Męska kontrola stylu i detali podczas dekorowania wnętrz otrzymała sprzeciw, ze strony kobiet. Grupa kobiet dekoratorek, które  proponowały urządzenie domów według bardziej kobiecych linii stylistycznych.  Jedną z nich była Candace Wheeler, uważana z amerykańską dekoratorkę wnętrz w 1871-1919. Wprowadziła nową, przystępną sztukę dekoratorską, która miała zachęcać nie tylko kobiety. Po zakończeniu wojny domowej Wheeler prowadziła szkółki artystyczne. Jej projekty skupiały się na kobietach, zwłaszcza na tych, które straciły swoich ukochanych. Projekty odpowiadające kobiecemu wdzięku był przez nią odpowiedzią na wprowadzenie kobiecej stylizacji w projektowaniu i urządzaniu domów. Candace Wheeler, odegrała ważną rolę w uświadamianiu kobietą ich możliwości kreatywnej pracy, opublikowała dwa artykuły „Dekorowanie wnętrz jako zawód dla kobiet”, w których namawiała do kształcenia kobiet w tym kierunku. Dzięki doświadczeniu związany z dekorowanie własnego domu, chciała pokazać innym jak ważną rolę ogrywa kobieta w urządzaniu własnego domu.  Jednak nie uważała, że kobiety powinny stać na czele sztuki, czy konkurowały z mężczyznami. Zależało jej, aby prace kobiet, mogły zaistnieć wśród dzieł przeciwnej płci. 

Źródła:
http://www.burrows.com/bee.html
https://pl.pinterest.com/pin/103723597641623448/
https://en.wikipedia.org/wiki/Candace_Wheeler
http://ocp.hul.harvard.edu/ww/wheeler.html